Arsa (veya kat) karşılığı inşaat sözleşmesi uyarınca arsa sahibince elde edilen taşınmazların satışı ve elde edilen gelirin vergilendirilme esasları
İnşaat taahhüt işleriyle uğraşan müteahhitlerin genellikle inşaat yapacakları arsayı satın almak yerine, arsa sahibiyle arsa (kat) karşılığı inşaat sözleşmesi yapmak suretiyle, arsa sahibine inşa edilecek taşınmazdan bağımsız bölüm veya bölümler vermek şartıyla ilgili arsayı temin ettikleri görülmektedir.
Arsanın konumuna göre arsanın değeri karşılığında arsa sahiplerine çok sayıda (bazen 20, 30, 50 gibi) taşınmaz verildiği ve arsa sahiplerinin bu taşınmazları elden çıkardıkları anda bir takım vergisel işlemlerle karşılaşmaktadırlar
Burada vergi idarelerince, Danıştay içtihatlarından hareketle “bir yılda birden çok ya da takip eden yıllarda birer kez” taşınmaz satışı halinde, bu satımların ticari kazanç kapsamında yapıldığı kabul edilmek suretiyle arsa sahipleri adına ticari kazanç mükellefiyeti tesis edilerek gelir, gelir geçici, katma değer vergisi gibi birçok vergi ve cezası uygulanmaktadır.
Bu hususta Vergi Mahkemelerinin yaklaşımı ise; arsa sahiplerince ilgili arsanın ne zaman ve ne şekilde (miras, bağış vb.) elde edilip, hangi şekilde (kat karşılığı inşaat sözleşmesi gibi) değerlendirildiğini tespit edip, şayet arsa sahibinin arsa temin işi süreklilik arz edecek şekilde değil ve arsa karşılığı inşaat sözleşmesi uyarınca arsasının karşılığında mesken veya işyeri elde edilmişse, elde edilen mesken veya işyerinin sayısına (20, 50, 100) bakılmaksızın, bunun “servetin nitelik değiştirmesi” olduğunun kabulüyle ticari kazanç kapsamında vergilendirilemeyeceğidir.
